Dudak kanseri nedir?
Ağız boşluğunda en sık görülen kanser çeşidi dudak kanseridir. Tüm baş boyun bölgesine yerleşen kanserlerin %12’si kadardır ve sıklıkla alt dudakta görülür. Daha nadiren ağız köşesinde ve üst dudakta da yerleşebilir. Daha çok 60 yaş üzeri hastalarda rastlanmakla birlikte erkeklerde kadınlara göre daha sık görülmektedir.
Dudak kanserinin nedenleri nelerdir?
- Uzun süre güneş ışığına maruz kalmak majör etyolojik faktör olarak kabul edilir. Dudak, koruyucu renkli tabakası olmadığı için güneş ışığına bağlı değişikliklere meyillidir. Bu nedenle zencilerde dudak kanseri nispeten az görülür.
- İkinci öne sürülen etiyolojik faktör tütün kullanımıdır.
- Ağız ve dişlerin hijyenik bozukluğu
- Alkol kullanımı diğer risk faktörleri arasında sayılabilir.
Dudak kanserinin belirtileri nelerdir?
Dudak tümörleri genellikle erken belirti verdiği için erken teşhis edilirler. Erken safhalarda sıklıkla tek semptom lökoplazik alan üzerinde (beyaz kabuklu lezyonlar) oluşan bir kabarcık ve sulanmadır. Lezyon üzerinde krutlanma (kabuk oluşumu) ve kaldırılınca kanama karakteristiktir. Bu tür kurutlanma, kanser daha derin dokulara ulaşmadan önce yıllarca sürebilir. Karsinom ilerledikçe çene kemiği tutulumu görülebilir. Üst dudak ve ağız köşesi kanserleri daha hızlı ilerler, kısa zamanda ülsere olur ve daha çabuk yayılım yaparlar, daha kötü seyirlidirler. Alt dudak kanserlerinde kanserin büyüklüğüne göre artam orana boyuna yayılım vardır. Ağız köşesi lezyonlarında ise ilk değerlendirmede boyun lenf bezlerine yayılım oranı daha fazladır.
Dudak kanserinin tanısı nasıl konur?
Dudak kanserlerinin kesin tanısı biyopsi alınması (kanserli dokudan parça alınması) ve alınan parçanın patolojide incelenmesi ile konulur.
Dudak kanserinin tedavisi nedir?
Dudak kanserleri tedavisinde hastalığın yaygınlığı çok önemlidir. Tümörün yerleşimi, büyüklüğü ve yayılımına göre dudaktaki tümörün bir miktar sağlıklı doku ile birlikte çıkartılması ve gerekli hastalarda boyun disseksiyonu tedavide uygulanır. Genellikle erken dönemlerde cerrahi yeterli olurken daha ileri evrelerde cerrahi ile birlikte radyoterapi ve kemoterapi tedavileri de gerekebilmektedir.
Dudağımda oluşan lezyonlarda ne yapmalıyım?
Dudak kanserlerinde erken teşhis ve tedavi çok değerlidir. Erken dönemde yakalanan bir dudak kanserinde tedavi ile başarı şansı %80-95 arasında iken ilerlemiş evrelerde bu oran %50’lere gerilemektedir. Bu nedenle; özellikle uzun süre dudağınızda bulunan, üzeri kabuklu ve kanamalı lezyonlarınız var ise ve yaşınız 60 yaşın üzerinde ise, sigara kullanma öykünüz veya güneş altında çalışma hikâyeniz var ise mutlaka bir KBB hekimine başvurunuz.
Resim 1: Alt dudakta yerleşen bir dudak kanseri olgusu
Yrd.Doç.Dr. Sultan BİŞKİN
