Damak Yetmezliği Nedir?
Damağın boğaza yakın bölümü olan yumuşak damak, yutma sırasında ağız ve burun boşluğunu birbirinden ayıran bir yapıdır. Damak yetmezliği organik, fonksiyonel ve nörolojik problemler sonucu görülür. Organik nedenler; Yarık damak, kısa damak veya derin yutak, büyük bademcikler ve geniz eti operasyonu sonucu görülebilir. Yarık damaklı hastaların %25-40’ında yarık kapandıktan sonra damak yetmezliği gelişir.

Yumuşak damak yetmezliği durumunda damak kasları görevini yapamaz ve yumuşak damak geri çekilip burunu kapatamaz. Böylece beslenme sırasında geniz ve buruna sıvı ve hava kaçışı olabilir. Sıvı kaçışına bağlı olarak sık orta kulak iltihabı atakları veya orta kulakta sıvı birikimi olabilir.

Damak Yetmezliği Tanısı Nasıl Konulur?
Hasta öyküsü ve fizik muayene çok önemlidir. Hasta özellikle konuşurken burundan hava kaçağı olduğu için hipernazal konuşur. Çocukların konuşmaları, burunlarından konuşuyormuş gibi duyulabilir.Yetmezlik derecesi ileri düzeydeyse içtiği sıvılar burundan gelebilir. Hastaların çoğu balon şişiremez. Endoskopik muayene bu hastalara mutlaka yapılmalı ve konuşma sırasında damak fonksiyonu değerlendirilmelidir.

Damak Yetmezliği Nasıl Tedavi Edilir?
Bu hastalarda damak yetmezliğinin derecesi ve hastaların şikayetlerine bağlı olarak çeşitli tedavi protokolleri uygulanır. Bazı hastalarda sadece terapi yöntemleri yeterli olurken, bazı hastalara damağa yönelik çeşitli cerrahiler uygulanır. Hastaların çoğunun cerrahi tedavi sonrası konuşma terapisi eğitimi alması gerekir.

Yarık damaklı çocuklarda ve damak kaslarında gevşeklik ile giden bazı nörolojik hastalıklarda geniz etinin alınması yumuşak damak yetmezliğine neden olur. Yumuşak damak yetmezliği olan çocuklara geniz eti operasyonu önerilmez.

Op.Dr. Saime Güzelsoy Sağıroğlu