Burun vücudumuzda birçok kan damarı içeren ve kanama ihtimali en yüksek organımızdır. Bu yüzden çocukluk çağından yaşlılık dönemine kadar birçok kez kanama riski bulunmaktadır. Burun kanamaları çoğu kez damarların büzülmesi ve kanın pıhtılaşması sayesinde kendiliğinden durabilmektedir. Bazende burnumuza yaptığımız dıştan sıkma manevrası ile kanama durdurulabilmektedir. Eğer bu şekilde kanamalar durdurulamazsa yada yeri belirlenemezse o zaman burun içine yerleştirilen ve kanamanın durdurulmasını sağlayan bir takım malzemeler kullanılır. Bu malzemelerin tümüne birden burun tamponu denir.
Burun tamponu çeşitleri nelerdir?
Durdurulamayan burun kanamalarında çeşitli burun tamponları vardır. Bunların bazıları kolaylıkla ulaşabileceğimiz malzemeler olabildiği gibi profesyonel malzemelerde bulunabilmektedir.Bunlar;
- Pamuk tampon
- Ekstrafor tampon
- Surgıcel tampon
- Merocell tampon
- Spongostan tampon
- Gelfoam tampon
- Epistat tampon
Kısaca bu tamponlar hakkında bilgi verecek olursak hafif burun kanamalarında hastamızı bir yere oturttuktan sona başını öne eğip burun kanatlarına doğru baş parmak ve işaret parmak ile burnu 5 dakika kadar sıkarak bekleriz.Eğer kanama durursa sorun yok fakat hafif kanama varsa evde bulunan pamuk burun içine doğru yerleştirilerek kanama durdurulabilir. Eğer yine durmuyorsa mutlaka bir sağlık kuruluşuna baş vurulmalıdır.
Sağlık kuruluşlarında en sık kullanılan tampon gazlı bez ve antibiyotikli pomad ile yapılan ekstrafor tamponlardır.Lokal anestezi yapıldıktan sonra uygulanır. Kanama odağı baskılanana kadar ve kanama kontrol altına alınana kadar; bazen tek burun deliğine bazen de her iki burun deliğine uygulanır. Merocel tamponlarda sert, şeritler halinde bulunan ve sıvı bir materyal ile karşılaşınca şişen baskı uygulayan tamponlardır. Bu tamponların hepsi 2 ya da 3 gün sonra çıkarılmalıdır.
Spongostan, surgicel, gelfoam adlı tamponlar daha çok kulak burun boğaz hekimleri tarafından kullanılan tampon çeşitleridir. Bu tamponlar kanama esnasında yada operasyonlar sonrasında kanamanın miktarına gore uygulanır. Bu tamponlar uygulandıktan 2 yada 3 gün sonra kendiliğinden erirler. Fakat şiddetli kanamalarda bu tamponlar başarılı değildirler.
Tüm bu tampon yöntemlerinin durduramadığı kanamalarda ya burun arkası tampon uygulanır ya da Epistat denilen tek kullanımlık çifte balonlu özel bir burun kanaması durdurucu cihaz kullanılır. Bu cihaz da iki adet şişirebilir balon bulunur.Bu balonlar burnun ön ve arkasında çeşitli derecelerde şişirilerek kanama durdurulur.
Eğer tüm bu tampon yöntemleri ile kanama durdurulamaz ise o zaman cerrahi yöntemler ile kanamalar durdurulmaya çalışılır.
Op.Dr.Volkan Kahya
drvolkankahya@yahoo.com
Medicana Bahçelievler Hastanesi
